Witamy na nowej wersji platformy KupFundusz.pl!

Sprawdź, co się zmienia

Fundusz inwestycyjny - co to jest i w jaki sposób działa?

19.01.2019  (aktualizacja 06.09.2024)
KupFundusz.pl KupFundusz.pl

Fundusz inwestycyjny można wybrać bez względu na zasobność portfela i doświadczenie na rynku finansowym. Czym są fundusze, jak działają i czy inwestowanie w nie jest bezpieczne?

Co to jest fundusz inwestycyjny?

Fundusz inwestycyjny to zbiorowa forma inwestowania pieniędzy w instrumenty finansowe.

Fundusz inwestycyjny to instytucja finansowa, która gromadzi i zarządza pieniędzmi swoich uczestników. Inwestorzy przekazują wybranym przez siebie funduszom inwestycyjnym środki finansowe, z myślą o ich zainwestowaniu w różnego rodzaju papiery wartościowe.

Wpłacone przez inwestorów pieniądze są przeliczane na tytuły uczestnictwa (jednostki uczestnictwa lub certyfikaty inwestycyjne). Dzięki temu powstaje majątek funduszu, który jest połączeniem środków wszystkich jego uczestników.

Podstawowym zadaniem funduszu inwestycyjnego jest pomnażanie pieniędzy powierzonych mu przez uczestników. W ich imieniu i interesie środkami zarządzają specjaliści (zarządzający funduszem), którzy lokują je w różne instrumenty finansowe (akcje, obligacje, instrumenty rynku pieniężnego, itd.).

Fundusze inwestycyjne są tworzone i zarządzane przez wyspecjalizowane instytucje Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych. Działalność funduszy inwestycyjnych i TFI jest regulowana przez przepisy prawa.

Fundusz inwestycyjny to nowoczesna i efektywna metoda oszczędzania. Połączony kapitał wielu inwestorów daje funduszom więcej możliwości korzystnego pomnażania pieniędzy, niż ma pojedyncza osoba oraz pozwala ograniczyć koszty.

Poprzez fundusz można inwestować między innymi w:

  • akcje,
  • obligacje skarbowe lub emitowane przez przedsiębiorstwa,
  • waluty obce,
  • surowce (np. złoto).

Jak działa fundusz inwestycyjny?

Jak działa fundusz inwestycyjny

Na czym polega inwestowanie pieniędzy w fundusze inwestycyjne?

Fundusze inwestycyjne to dobry sposób na pomnażanie kapitału dla osób, które nie mają doświadczenia w inwestowaniu lub nie mają czasu na analizę poszczególnych ofert akcji i obligacji.

Fundusze inwestycyjne są stosunkowo prostą pod względem mechanizmu działania formą lokowania pieniędzy. W praktyce nie musisz posiadać specjalistycznej wiedzy z zakresu giełdy czy rynków finansowych, ponieważ wyręczą Cię w tym wykwalifikowani i doświadczeni specjaliści, którzy zajmą się zarządzaniem środkami w Twoim imieniu.

Działanie funduszy inwestycyjnych opiera się na budowaniu portfela, składającego się z różnych inwestycji, a dzięki ich dużej skali oraz przemyślanej dywersyfikacji, możliwe jest osiągnięcie lepszych rezultatów i większych zysków, niż w przypadku indywidualnego inwestora bez specjalistycznej wiedzy i narzędzi.

Z funduszu inwestycyjnego może skorzystać zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna oraz podmiot, który nie posiada osobowości prawnej. Przystąpienie do funduszu wiąże się z koniecznością złożenia zlecenia nabycia jednostek uczestnictwa oraz wpłatą pieniężną.

Ponad 400 funduszy inwestycyjnych bez prowizji!

Na KupFundusz.pl możesz inwestować bez prowizji w ponad 400 krajowych i luksemburskich funduszy inwestycyjnych z 21 TFI!

Pieniądze lokowane w funduszach inwestycyjnych otwartych przyjmują formę jednostek uczestnictwa, które każdego dnia są wyceniane, a ich wartość zmienia się w zależności od typu funduszu. Jeśli fundusz przynosi zysk – wartość jednostki uczestnictwa rośnie, jeśli przynosi stratę – maleje. W funduszach inwestycyjnych zamkniętych pieniądze są przeliczane na certyfikaty inwestycyjne.

Przystępując do funduszu inwestycyjnego, dobrze jest poznać stosowane w nim zasady rozliczeń oraz koszty, które trzeba będzie ponieść.

Za profesjonalne zarządzanie pieniędzmi, fundusze inwestycyjne pobierają opłatę za zarządzanie, która jest odprowadzana codziennie i wliczona w cenę jednostki funduszu.

Fundusze inwestycyjne mogą również pobierać prowizję (opłatę manipulacyjną), która zwykle jest określonym procentem od powierzonego kapitału. Platformy internetowe tj. KupFundusz.pl nie pobierają opłat manipulacyjnych. Wówczas wszystkie wpłacone środki są w 100% inwestowane.

Więcej na ten temat przeczytasz tutaj:

Zyski wypracowane przez fundusze inwestycyjne, podobnie jak lokaty, podlegają opodatkowaniu podatkiem od zysków kapitałowych w wysokości 19%, który należy zapłacić po zakończeniu inwestycji.

Dowiedz się więcej na temat opodatkowania funduszy inwestycyjnych.

Fundusz inwestycyjny - najważniejsze korzyści

Możliwość oszczędzania niewielkich kwot

Aby wejść w świat funduszy inwestycyjnych, często wystarczy już 100 zł. W zamian za dokonane wpłaty do funduszu otrzymuje się jednostki uczestnictwa. Inwestowane przez fundusz wpłaty tworzą jego portfel inwestycyjny, a osiągane przez niego dochody przysługują uczestnikom proporcjonalnie do liczby posiadanych jednostek. 

Stały dostęp do środków

Jednym z podstawowych atutów funduszy inwestycyjnych jest wysoka płynność powierzonych oszczędności. Uczestnik funduszu otwartego może praktycznie w dowolnej chwili wpłacić środki, czyli zażądać odkupienia jednostek uczestnictwa. Fundusze inwestycyjne oferują także możliwość konwersji lub zamiany, czyli swobodnego przenoszenia zainwestowanych środków pomiędzy funduszami. A aktualną wartość środków ulokowanych w funduszu można obliczyć mnożąc wartość jednostki uczestnictwa przez liczbę posiadanych jednostek.

Bezpieczeństwo

Fundusz inwestycyjny jest formą inwestowania, która służy bezpieczeństwu pomnażania pieniędzy. Nie chodzi tu o gwarantowany zysk - w przypadku większości rozwiązań nie możemy mieć 100-procentowej pewności, że zarobimy. Konstrukcja prawna funduszy inwestycyjnych ma w jak największym stopniu zabezpieczyć interesy uczestników.

Podlegają one stałemu nadzorowi ze strony Komisji Nadzoru Finansowego. Posiadają odrębną osobowość prawną, a ich aktywa wydzielone są z masy majątkowej Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych.

Oznacza to, że w przypadku ewentualnego bankructwa TFI, pieniądze uczestników funduszu nie są zagrożone. Z kolei same aktywa przechowywane są u depozytariusza, którym jest najczęściej bank. Jego zadaniem jest prowadzenie rejestru papierów wartościowych danego funduszu i czuwanie nad ich bezpieczeństwem.

Działalność funduszy inwestycyjnych reguluje Ustawa o funduszach inwestycyjnych.

Więcej na ten temat przeczytasz tutaj:

Profesjonalne zarządzanie pieniędzmi

Funduszem zarządza Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych. Pieniądze w nim ulokowane znajdują się pod opieką ekspertów rynku kapitałowego: doradców inwestycyjnych i analityków finansowych.

Bogactwo możliwości

Istnieją różne rodzaje funduszy inwestycyjnych. Oferta jest przeznaczona zarówno dla osób ceniących bezpieczeństwo, jak i oczekujących ponadprzeciętnych zysków, ale akceptujących ryzyko. W portfelu mogą znajdować się różne instrumenty – akcje, obligacje, instrumenty rynku pieniężnego, surowce, waluty i depozyty.

Korzyści podatkowe

Istnieją różne formy korzyści podatkowych – można zarówno „oszczędzić” na podatku Belki, inwestując w fundusze parasolowe, jak i uzyskać ulgę w PIT, lokując środki w funduszach z myślą o emeryturze (IKZE).

Lepsza dywersyfikacja

Środki gromadzone przez fundusz inwestycyjny pozwalają na nabycie większej liczby różnorodnych instrumentów finansowych (dywersyfikacja portfela), dzięki czemu fundusz dokonuje rozproszenia ryzyka bardziej efektywnie niż inwestor indywidualny.

Więcej na ten temat przeczytasz tutaj:

Rodzaje funduszy inwestycyjnych

Fundusze inwestycyjne - kryterium prawne

Fundusz inwestycyjny może funkcjonować jako:

  1. fundusz inwestycyjny otwarty (FIO)
  2. alternatywny fundusz inwestycyjny (AFI), w ramach którego wyodrębnia się: specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty (SFIO) oraz fundusz inwestycyjny zamknięty (FIZ).

Fundusze inwestycyjne otwarte (FIO)

Fundusz inwestycyjny otwarty nie ma ograniczeń związanych z przystąpieniem bądź rezygnacją z uczestnictwa. Co ważne, uczestnikiem funduszu otwartego może być niemal każdy - osoba fizyczna, osoba prawna, ale też jednostka organizacyjna, która nie posiada osobowości prawnej. Na żądanie uczestnika, fundusz zbywa oraz odkupuje jednostki uczestnictwa, robiąc to tak często, jak zostało to określone w jego statucie (przy czym nie może to być rzadziej niż raz na 7 dni).

Otwarty fundusz inwestycyjny jest uznawany za najbardziej konserwatywny pod względem polityki inwestycyjnej. Maksymalnie 5% aktywów może być ulokowane w papierach wartościowych jednego emitenta (np. akcji jednej spółki). Większy udział w portfelu funduszu mogą stanowić tylko depozyty (maksymalnie 20%), listy zastawne czy obligacje skarbowe (nie więcej niż 25% aktywów). Dzięki takim zasadom, możliwa jest większa dywersyfikacja portfela funduszu.

Specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte (SFIO)

Specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte to forma funduszu inwestycyjnego, która umożliwia zawężenie grona potencjalnych jego uczestników. W statucie funduszu można ograniczyć grupę nabywców jednostek uczestnictwa funduszu np. tylko do osób fizycznych bądź wyłącznie do osób prawnych, które np. będą mogły dokonać pierwszej wpłaty, wynoszącej równowartość 40 tysięcy euro. W SFIO możliwe jest również określenie warunków, w jakich każdy uczestnik będzie mógł żądać odkupienia jednostek uczestnictwa, a także momentu, w którym uczestnik może zgłosić taki zamiar.

W porównaniu do FIO, specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty jest dużo bardziej elastyczny pod względem realizowanej polityki inwestycyjnej. W tym przypadku (o ile uwzględniono to w statucie) można stosować zasady oraz ograniczenia dokładnie takie, jakie występują w funduszach inwestycyjnych zamkniętych. Możliwe jest także (pod pewnymi warunkami) lokowanie nawet do 100% aktywów w jednostki czy tytuły uczestnictwa innych funduszy.

Fundusze inwestycyjne zamknięte (FIZ, FIZAN)

Fundusze inwestycyjne zamknięte dzielą się na fundusze publiczne (FIZ) i niepubliczne (FIZAN).

Na polskim rynku funkcjonuje więcej funduszy niepublicznych, które dużo łatwiej utworzyć, gdyż nie jest potrzebna do tego zgoda KNF. Są one dostępne dla wybranej grupy inwestorów - ofertę nabycia certyfikatów inwestycyjnych można kierować do maksymalnie 149 podmiotów. Fundusze inwestycyjne niepubliczne emitują certyfikaty inwestycyjne niedopuszczone do obrotu publicznego.

Fundusze inwestycyjne zamknięte publiczne oferują certyfikaty inwestycyjne dla szerokiego grona inwestorów. Do ich utworzenia potrzebna jest zgoda KNF. Ich certyfikaty są notowane na giełdzie.

Więcej na ten temat przeczytasz tutaj:

Fundusze inwestycyjne - kryterium inwestycyjne

Fundusze inwestycyjne można również podzielić ze względu na rodzaj prowadzonej polityki inwestycyjnej na:

  1. Fundusze obligacji (dłużne) zebrane od inwestorów środki pieniężne inwestują zarówno w krótkoterminowe papiery dłużne, jaki i te o średniej- i długiej zapadalności, czyli w różnego rodzaju obligacje: skarbowe, komunalne i przedsiębiorstw oraz listy zastawne, bony skarbowe, itp. Większość funduszy dłużnych to produkty finansowe o niskim poziomie ryzyka inwestycyjnego, ale również w ich przypadku trzeba się liczyć z możliwymi stratami w krótszych okresach.
  2. Fundusze zrównoważone inwestują od 40% do 60% środków w papiery udziałowe (najczęściej akcje), a pozostałą część lokują w papierach dłużnych (przede wszystkim obligacjach). Im większy udział w portfelu elementów ryzykownych, tym potencjalny zysk oraz ryzyko są większe.
  3. Fundusze stabilnego wzrostu lokują do 40% aktywów w akcje i instrumenty o zbliżonym charakterze, a pozostałą część stanowią papiery dłużne. To fundusze o niższym poziomie ryzyka utraty części kapitału niż fundusze zrównoważone, ale równocześnie o niższym potencjale zysku.
  4. Fundusze ochrony kapitału dążą do zabezpieczenia się przed spadkiem wartości jednostki uczestnictwa poniżej określonego poziomu. W tym celu mogą alokować portfel inwestycyjny w udziałowe papiery wartościowe, instrumenty pochodne oraz papiery wartościowe o stałym dochodzie. Poziom zabezpieczenia zależy od założeń polityki inwestycyjnej opisanej w prospekcie informacyjnym funduszu i może być stały lub się zmieniać.
  5. Fundusze aktywnej alokacji w odróżnieniu od pozostałych rodzajów funduszy mieszanych mają zmienny udział akcji i obligacji, który może się wahać od 0% do 100%. Wpływ na zyski i ryzyko mają przede wszystkim decyzje alokacyjne zarządzającego. Nie bez znaczenia jest także koniunktura, która panuje na rynku. Dobrze zarządzane fundusze aktywnej alokacji mogą osiągać wyższe zyski niż fundusze zrównoważone, a w przypadku dekoniunktury generować niższe straty niż fundusze stabilnego wzrostu.
  6. Fundusze akcji mogą osiągać wysoki zysk, przy jednoczesnym wysokim poziomie ryzyka inwestycyjnego. Inwestują przede wszystkim w akcje oraz różnego rodzaju udziałowe papiery wartościowe. Przy korzystnej koniunkturze są w stanie osiągnąć wysoką stopę zwrotu, z kolei podczas bessy mogą przynieść istotne straty.
Sprawdź fundusze inwestycyjne dostępne na KupFundusz.pl

Więcej na ten temat przeczytasz tutaj:

Instytucje współpracujące przy funduszach inwestycyjnych

W ramach funduszy inwestycyjnych, współpracuje ze sobą kilka instytucji:

  • towarzystwo funduszy inwestycyjnych,
  • agent transferowy,
  • depozytariusz.

Towarzystwa funduszy inwestycyjnych (TFI)

Towarzystwa funduszy inwestycyjnych zajmują się zarządzaniem funduszami - czyli pomnażaniem środków pieniężnych zebranych od uczestników. TFI musi posiadać zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego na prowadzoną działalność. Każde towarzystwo funduszy inwestycyjnych oferuje od kilku do kilkudziesięciu funduszy i subfunduszy o różnych celach i politykach inwestycyjnych.

Dowiedz się więcej na temat funkcjonowania towarzystw funduszy inwestycyjnych.

Na KupFundusz.pl można inwestować w ponad 400 funduszy otwartych i specjalistycznych otwartych, którymi zarządza 21 TFI (krajowych i zagranicznych).

Wszystkie fundusze inwestycyjne na KupFundusz SA są oferowane bez opłat manipulacyjnych. Kupna, sprzedaży czy zamiany funduszu mogą dokonywać tylko zarejestrowani użytkownicy platformy.

Agent transferowy

Agent transferowy zajmuje się prowadzeniem rejestru wszystkich uczestników funduszu i jest odpowiedzialny za dokonywanie w nim zmian. Do agenta transferowego trafia każde zlecenie i każda dyspozycja uczestnika, a więc: konwersje, nabycia, odkupienia jednostki uczestnictwa, zmiany danych czy dyspozycje udzielenia bądź odwołania pełnomocnictwa. Zadaniem agenta transferowego jest także przekazywanie inwestorom potwierdzeń dotyczących realizacji ich zleceń i dyspozycji, a także przekazywanie środków finansowych z odkupień bezpośrednio na rachunki bankowe uczestników.

KupFundusz.pl współpracuje z 3 agentami transferowymi:

  • ProService Finteco,
  • PKO BP FINAT,
  • Pekao Financial Services.

Bank depozytariusz

Aktywa funduszu przechowywane są u depozytariusza. Tę funkcję zwykle pełni wyznaczony do tego celu bank. Depozytariusz zajmuje się m.in.: prowadzeniem rejestru aktywów funduszu, ustalaniem wartości majątku funduszu, przechowywaniem oraz czuwaniem nad bezpieczeństwem środków oraz ich prawidłową wyceną.

Zostań inwestorem w 10 minut!

Pomożemy Ci stworzyć swój pierwszy portfel inwestycyjny i wybrać fundusze odpowiednie do Twoich potrzeb.

Fundusz inwestycyjny - co to jest i w jaki sposób działa?
Źródło: alphaspirit.it/ Canva Teams
KupFundusz.pl KupFundusz.pl

Zostań inwestorem już dziś!

Załóż konto
NASZ BLOG

Więcej ze świata
inwestycji

Chcesz inwestować, ale nie wiesz jak się za to zabrać? Zajrzyj na naszego bloga o inwestowaniu.

Przejdź na naszego bloga

Zostań inwestorem
już dzisiaj!

Pomożemy Ci stworzyć swój pierwszy portfel inwestycyjny i wybrać fundusze odpowiednie do Twoich potrzeb.

Otwórz bezpłatne konto