KupFundusz.pl
- W tym artykule:
- Trzy filary bezpieczeństwa funduszy inwestycyjnych
- Nadzór KNF nad funduszami - na czym polega?
- Osobowość prawna funduszu inwestycyjnego - co to jest?
- Depozytariusz - czym jest i jaką pełni rolę?
- Bezpieczeństwo funduszy a ryzyko inwestycyjne
Trzy filary bezpieczeństwa funduszy inwestycyjnych
Działanie funduszy inwestycyjnych jest bardzo ściśle i konsekwentnie nadzorowane, a pieniądze ulokowane w funduszach są chronione przepisami prawa.
Najważniejsze mechanizmy zapewniające wysoki poziom bezpieczeństwa środków zgromadzonych w funduszach inwestycyjnych to:
- Kontrola funduszy i TFI sprawowana przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF).
- Specjalna konstrukcja prawna funduszu inwestycyjnego.
- Szczególna rola depozytariusza, który przechowuje środki zgromadzone w funduszu.
Filary bezpieczeństwa funduszu inwestycyjnego
Nadzór KNF nad funduszami - na czym polega?
Do powołania funduszu inwestycyjnego otwartego potrzebna jest zgoda Komisji Nadzoru Finansowego. KNF sprawdza, czy zaproponowane przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych (TFI) warunki utworzenia funduszu otwartego są zgodne z przepisami. Analizuje np. poprawność statutu, w którym zapisane są m.in. zasady działania, organizacja, a także prawa i obowiązki uczestników. Sprawdza nawet, czy sama nazwa funduszu nie będzie wprowadzać klientów w błąd.
Ponadto, każdy funduszu podlega stałej kontroli ze strony Komisji Nadzoru Finansowego, która bada zgodność działania funduszy z przepisami prawa.
Osobowość prawna funduszu inwestycyjnego - co to jest?
Fundusz inwestycyjny otwarty oraz fundusz inwestycyjny zamknięty posiadają osobowość prawną. Wyodrębnienie funduszu inwestycyjnego jako oddzielnego podmiotu o własnym majątku ma na celu całkowite uniezależnienie go od TFI, które powołało je do życia.
Oznacza to, że w przypadku jakichkolwiek problemów, w tym ewentualnego bankructwa firmy zarządzającej, pieniądze uczestników funduszy nie wchodzą do masy upadłościowej towarzystwa, czyli są bezpieczne i de facto należą do nich. Takiego zabezpieczenie nie ma nawet w banku.
Depozytariusz - czym jest i jaką pełni rolę?
Aktywa funduszu inwestycyjnego są przechowywane u depozytariusza. Depozytariusz wykonuje obowiązki zawarte w ustawie o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Każdy fundusz inwestycyjny ma jednego depozytariusza.
Rolę depozytariusza najczęściej pełni bank, choć może być nim również Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych lub instytucja kredytowa. Umowę o wykonywanie funkcji depozytariusza funduszu inwestycyjnego zamkniętego TFI może zawrzeć także z firmą inwestycyjną, uprawnioną przepisami prawa do wykonywania tego typu czynności.
Zadaniem depozytariusza jest czuwanie nad bezpieczeństwem instrumentów finansowych klientów danego funduszu. Ponosi odpowiedzialność za ich ewentualne utracenie.
Ponadto depozytariusz pełni również rolę nadzorczą. Działając w imieniu uczestników, kontroluje, czy zasady określone w statucie funduszu są faktycznie przestrzegane. Jeśli wykryje jakiekolwiek nieprawidłowości, ma obowiązek powiadomić KNF o nieprawidłowościach. W konsekwencji, na towarzystwa funduszy inwestycyjnych mogą zostać nałożone kary finansowe lub nawet może zostać cofnięta zgoda na zarządzanie funduszem.
Nad depozytariuszami nadzór prowadzi KNF. Depozytariusze mają szereg obowiązków informacyjnych wobec KNF, np. muszą weryfikować zgodność działania z ograniczeniami limitowymi. Zgodnie z ustawą, za zaniechania czy nienależyte wykonanie określonych obowiązków depozytariusz odpowiada prawnie.
Aktywa funduszy inwestycyjnych są zabezpieczone w przypadku upadłości banku depozytariusza. Przechowywane przez depozytariusza aktywa funduszu nie mogą być przedmiotem egzekucji kierowanej przeciwko depozytariuszowi. Nie wchodzą też do masy upadłości depozytariusza, czyli nie mogą być objęte postępowaniem restrukturyzacyjnym.
Jak działa fundusz inwestycyjny?
Więcej na ten temat przeczytasz tutaj:
Inne mechanizmy zapewniające bezpieczeństwo w funduszach
Ograniczenia w działalności lokacyjnej funduszy
Przepisy prawa ograniczają działalność lokacyjną funduszy wprowadzając limity inwestycyjne oraz określając zakres dopuszczalnych lokat funduszu. Dotyczą one zarówno udziału poszczególnych rodzajów instrumentów finansowych w aktywach funduszu, jak i maksymalnego poziomu zaangażowania w papiery wartościowe jednego emitenta. Niektóre regulacje zakazują dokonywania określonych lokat, przeprowadzania transakcji lub mają na celu unikniecie ponoszenia nadmiernego ryzyka przez zarządzającego funduszem.
Obowiązki informacyjne funduszy
Ochronę inwestorów zapewnia również szereg obowiązków informacyjnych funduszy, które zapewniają przejrzystość inwestowania, a tym samym zwiększają poziom bezpieczeństwa.
Do najważniejszych obowiązków należy zaliczyć m.in.:
- publikowanie prospektów informacyjnych (fundusze otwarte) lub prospektów emisyjnych (fundusze zamknięte);
- sporządzanie półrocznych i rocznych sprawozdań finansowych, w których zawarte są istotne informacje mające wpływ na działalność funduszy, np. dotyczące kosztów, wyników, czy składników portfela;
- ogłaszanie informacji o wartości aktywów netto przypadających na jednostkę uczestnictwa lub certyfikat inwestycyjny oraz o cenie zbycia i odkupienia jednostek uczestnictwa;
- dostarczanie KNF przez fundusze i TFI okresowych sprawozdań oraz bieżących informacji dotyczących ich działalności i sytuacji finansowej.
Stały dostęp do zgromadzonych środków
Klienci funduszy mają stały dostęp do swoich pieniędzy. Fundusze inwestycyjne otwarte (FIO lub SFIO) muszą zapewnić całkowity, ciągły dostęp do środków zgromadzonych na rejestrach uczestników. W związku z tym, składnikami portfela mogą być tylko instrumenty notowane na regulowanych rynkach o odpowiedniej płynności.
Nie bez znaczenia jest również fakt, że przed rozpoczęciem zarządzania do funduszu otwartego musi w drodze zapisów wpłynąć co najmniej 4 mln zł. Praktyka rynkowa pokazuje, że zazwyczaj firma zarządzająca pokrywa tę kwotę sama.
Możesz zacząć inwestować już od 50 zł.Najlepszy moment na inwestycję w przyszłość, to dzisiaj. Nie zwlekaj!
Bezpieczeństwo funduszy a ryzyko inwestycyjne
Decydując się na inwestycję w jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, musimy się liczyć z tym, że ponosimy ryzyko inwestycyjne. Różnorodne mechanizmy, zapewniające wysoki poziom bezpieczeństwa środków lokowanych w funduszach inwestycyjnych, nie są jednak w stanie uchronić inwestorów przed rozmaitymi rodzajami ryzyka, w szczególności związanego z przyjętą przez fundusz polityką inwestycyjną. Należy pamiętać, że ryzyko jest nieodłącznym elementem każdej inwestycji.
